Lenfödem Yönetiminde Lenfödem Bandajının Rolü

        Kompresyon tedavisi, manuel lenf drenaj (MLD), egzersizler ve cilt bakımı, Complete Decongestive Therapy (CDT) tedavisinin ana unsurlarıdır. Çoğu lenfödem vakasında, lenfödemden etkilenen elastik lifler zarar görür ve altta çalışan kas dokularındaki kan ve lenf damarlarına karşı yeterli direnci sağlayamaz. Dıştan uygulanan kompresyon, şişmenin azalmasını sağlar ve lenfödem sıvısının yeniden birikmesini önler. Ayrıca gerekli direnç sağlanarak etkilenen dokunun elastikiyetinin iyileştirilmesinde yardımcı olur.

Lenfödem bandajı (kısa gerilim bandajı), CDT’nin dekonjestif (yoğun) aşaması sırasında kullanılır. Tedavinin bu aşamasında, etkilenen kısmın hacmi hemen hemen her gün değişime uğrar ve dıştan uygulanan kompresyonun bu duruma uyum sağlaması gerekir. Lenfödem bandajı bu göreve çok uygundur.

Neden Lenfödem Bandajı?

Lenf ödem tedavisinde en önemli noktalardan biri de cilt dokularının altında çalışan kaslara karşı bir güç oluşturmaktır. Bu karşı güç özellikle otururken, yürürken veya egzersiz yaparken oluşturulmalıdır. Kas aktivitesi sırasında doku basıncındaki artış, lenfatik ve venöz dönüşü teşvik eder ve sıvının ciltte birikmesini önler. Aynı zamanda bandajların dinlenme sırasında dokulara fazla kompresyon uygulamasını önlemek çok önemlidir. Eğer bandaj fazla kompresyon uygularsa turnike etkisi yaratabilir ve bu sıvıların etkin bir şekilde dönüşünü olumsuz yönde etkiler.

Tedavide kullanılan İki çeşit bandaj vardır. Bunlar lenfödem bandajı (kısa gerilim bandajı) ve uzun gerilim bandajıdır. Lenfödem bandajı iç içe geçmiş pamuk elyaftan meydana gelmiştir ve orijinal uzunluklarının yaklaşık %60’ı kadar uzayabilirler. Uzun gerilim bandajı ise poliüretandan üretilir ve bandajın orijinal uzunluğunun %140’ından daha fazla uzayabilirler.

Bir bandajın gerilebilme derecesi, kompresyon terapisindeki iki ana kompresyon özelliğini belirtir. Bunlar çalışma ve dinlenme basıncıdır. Çalışma basıncı, bandajın altındaki çalışan kas yapısına karşı sağladığı dirençle belirlenir. Yalnızca kas aktivitesi sırasında aktiftir ve bu nedenle geçicidir. Bandajın kas kasılması olmadan istirahat halindeki dokulara uyguladığı kompresyon dinlenme basıncı olarak bilinir ve kalıcıdır. Bandajın katman sayısı, gerginliği ve kullanılan bandaj tipi yukarıdaki basınç seviyesiyle ilgili özelliklerdir.

Lenfödem bandajının yüksek çalışma kompresyonu gerekli karşı gücü sağlar ve tedavi amacıyla) sıklıkla kullanılır. Lenfödem bandajı doğru uygulanırsa düşük dinlenme basıncı sayesinde turnike etkisini önler. Uzun gerilimli bandajlar tam ters etkiye sahiptir ve lenfödem tedavisi için uygun değildir. Bu bandajların sağladığı düşük çalışma basıncı yeterli direnç sağlamaz ve sıvı birikebilir. Ek olarak, uzun gerilim bandajının yüksek basıncı, istirahat sırasında damarları ve lenf damarlarını daraltabilir.