Yüz Yanığı Nedir? 01

Yüz Yanığı Nedir?

Yüz yanıkları nispeten küçük yaralanmalardan ciddi güçten düşürücü yaralanmalara kadar değişir. Yanık yaralanmalarının %50’sinden fazlası baş ve boyun bölgesini içerir ve alev, elektrik akımı, buhar, sıcak maddeler ve kimyasallardan kaynaklanabilir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 1-2 milyon yanık yaralanması tıbbi yardım gerektirir. Yanık yaralanmalarının bir yanık merkezinde çoklu uzmanlık becerilerini gerektirebileceğini unutmayın. Yüz yanıklarını takiben rekonstrüksiyonun amaçları fonksiyon, konfor ve görünümün restorasyonunu içerir. Bu hastalarda fonksiyonel kaygılar arasında hava yolu açıklığı, korneanın korunması, oral kontinans ve boyun hareketliliği sayılabilir. Yanıklar yüzde sıkı bir maske varmış benzeri his verebilir, özellikleri bozabilir ve yüz ifadesini sınırlayabilir. Görünüm kontraktürler, skarlaşma ve pigment değişiklikleri ile değişir. Rekonstrüktif cerrahın amacı, hastayı normale yakın bir görünüme geri getirerek nihai deformiteyi en aza indirmektir. Yüz Yanığı Nedir?

Anatomi

Yüz yanıkları olan bir hastaya bakmadan önce, cilt anatomisi ve yanık sınıflandırması hakkında kapsamlı bir bilgi gereklidir. Deri, insan vücudunun tüm dış yüzeyini kaplar ve vücut ile çevreleyen dünya arasındaki temel arayüzdür. Deri, iç dokuların travmaya, ultraviyole radyasyona, aşırı sıcaklıklara, toksinlere ve bakterilere maruz kalmasını önleyen koruyucu bir bariyer görevi görür. Diğer önemli işlevler arasında duyusal algı, immünolojik gözetim, termoregülasyon ve duyarsız sıvı kaybının kontrolü yer alır.

Cilt 3 ana katmandan oluşur: epidermis, dermis ve altta yatan bir yağlı subkütan tabakası. Epidermis ve dermis, subkutan tabakaya dayanan iki karşılıklı bağımlı tabakalardır. Epidermis kan damarı içermez ve tamamen dermoepidermal birleşme yoluyla difüzyon yoluyla besin iletimi ve atık bertarafı için altta yatan dermise bağlıdır. Dermisin birincil işlevi epidermisi sürdürmek ve desteklemektir.

Epidermal uzantılar, bölünme ve farklılaşma potansiyeli olan epitelyal hücrelerle kaplı intradermal epitelyal yapılardır. Bunlar, üstteki epidermisin kısmi kalınlıkta yanıklar, kimyasal soyulma, dermabrazyon veya travmatik sıyrıklar gibi belirli durumlarda çıkarılması veya yok edilmesi durumunda yeniden epitelizasyondan sorumlu epitel hücrelerinin kaynağı olarak önemli bir rol oynar. Epidermal uzantılar arasında yağ bezleri, ter bezleri, apokrin bezleri, meme bezleri ve saç kökleri bulunur. Yağ bezleri yüz ve kafa derisinde en yüksek konsantrasyondadır (cm2 başına 900’e kadar). Epitelyal uzantılar dermisin derinliklerinde bulunur. Yüzde, dermisin altındaki deri altı yağında bile olabilirler. Bu yapıların derin yeri ve yüzdeki yoğunluğu, yüzün en derin deri yaralarını bile yeniden epitelize etme kabiliyetini açıklar.

Deri kalınlığı anatomik yere ve bireyin cinsiyetine ve yaşına göre değişir. Cilt avuç içlerinde ve tabanda en kalın (yaklaşık 1.5 mm kalınlığında), cilt göz kapaklarında ve postauriküler bölgede en ince (yaklaşık 0.5 mm kalınlığında). Erkeklerin cildi karakteristik olarak tüm anatomik bölgelerde kadınların derisinden daha kalındır. Çocuklar, incelmenin başladığı yaşamın dördüncü veya beşinci onyılına kadar giderek kalınlaşan nispeten ince bir cilde sahiptir.

Yanık, cilt hücrelerinin ve bazen de fasya, kemik ve kasın altta yatan yapılarının tahrip edilmesini içerir. Bu yapılar, ısı dağıtma kapasitelerinden daha fazla ısı emdiğinde yanma meydana gelir. Cilde zarar verilmesi enflamatuar yanıtları tetikler ve çeşitli lokal sitokinler hızlı bir ekstravasküler sıvı birikmesine neden olur. Yüz Yanığı Nedir?

Yanıklar yaralanma derecesi veya derinliğine göre sınıflandırılır. Birinci derece yanık (yüzeysel) minimal doku hasarı içerir ve epidermisle sınırlıdır. Güneş yanığı, haşlanma veya flaş alevinden kaynaklanabilir. Görünüm kuru ve kabarcıksız, genellikle ağrılı pembe bir renktedir. İyileşme 5-10 gün içinde gerçekleşir. Genellikle kalıcı bir skar oluşmaz, ancak doku rengi bozulabilir. Yüz Yanığı Nedir?

İkinci derece yanık (kısmi kalınlık) epidermisi ve dermisin bir kısmını tahrip eder ve tipik olarak ağrılıdır. Bu yanıklara sıcak sıvılar veya katılar, ani alev veya kimyasallarla temas neden olabilir. Görünüm hiperemiktir, ancak kabarcıklarla soluk ve nemli olabilir. Başlangıçta değişken bir cilt derinliği kaybolsa da, çoğu kısmi kalınlıkta yanıklar, uygun şekilde tedavi edilirse, kalan epitelyal uzantılarda bulunan epitel hücrelerinden kendiliğinden yeniden epitelize olur. Bu yanıklar genellikle 10-14 gün içinde iyileşir ve greftlemeye gerek yoktur. Daha derin bir kısmi kalınlıkta yanığın iyileşmesi 30 günden fazla sürebilir ve enfekte olursa tam kalınlıkta bir yaralanmaya dönüşebilir.

Üçüncü derece yanıklar (tam kalınlıkta yanıklar) hem epidermisi hem de tüm dermisi tahrip eder ve duyusal sinir uçlarının kaybı nedeniyle duyarsızdır. Bu yanıklara sıcak sıvılar / katılar, alevler, kimyasallar veya elektrik ile temas neden olabilir. Tam kalınlıkta bir yanık, gri, beyaz veya yarı saydam bir renk ile kurudur ve hayvan derisi gibidir; kahverengi veya siyah renkte, kabuk karakteristiği vardır. Bu yaraların çoğu, çok küçük olmadıkça kendiliğinden iyileşmez ve ortaya çıkan yara izleri oldukça şekil bozuk içerebilir. Operatif müdahale tam kalınlıkta yüz yanıklarında ve bazı kısmi kalınlıkta yanıklarda endikedir.

Ameliyat Sonrası Bakım

Yara kapatıldıktan sonra, skar hipertrofisi 3 hafta içinde başlayabilir. Skar hipertrofisi takip eden 3 ay içinde en yoğun dönemindedir ve kabarma, kırmızılık, kaşıntılı, sıkı skar ile karakterizedir. Bu skar daha sonra takip eden 12-24 ay boyunca yavaş yavaş gerilemektedir. Bu sürecin tamamlanmasıyla, karakteristik olarak beyaz, yumuşak ve düz olgun bir skar kalır.

Ameliyat sonrası bakım, yaralanmadan sonra erken takılan kompresyon giysilerinin veya yanık maskelerinin sürekli kullanımını içerir. Tüm yaralı alan üzerinde sürekli eşit basınç sağlamak için bu giysileri düzenli olarak yeniden değerlendirilmelidir, yeniden şekillendirilmelidir ve gerekirse değiştirlmelidir. Bazen silikon jel tabaka da kullanılır. Kulak kepçesine baskı yapılmamalıdır. Bu bası giysileri daha yumuşak, daha az kabaran skarlara yol açar. Uygun erken önlemler sonraki prosedürleri gereksiz veya daha az zor hale getirebilir. Yüz Yanığı Nedir?

Yüz Yanığı Nedir? yazımızla ilgili sorularınız bize iletebilirsiniz.

Yanık bası giyisilerimizi incelemek ve sipariş vermek için tıklayın

 

Referans: Facial Burns