10 Çapraz Bulaşma Kaynağı: Hastanelerde Çapraz Bulaşma Noktaları
İçerik
- Hastanelerde ve kliniklerde çapraz bulaşma ciddi bir problemdir. Buna alınacak önlem bulaşıcı kirlenme kaynaklarının temizliğine önem vermekten geçer.
Daha önceki yazımızda çapraz bulaşmayla ilgili kritik yüzeylerden bahsettik. Buna sebep olan bakteri ve virüslerle ilgili koruyucu önlemleri aktarırken sıhhi temizliğin önemini anlattık.
Koruyucu önlemlerde sterilizasyon kullanımı, kuvvetli dezenfektanlar, düzenli temizlik ve dezenfeksiyon büyük önem taşımaktadır . Bunlara ek olarak, çapraz bulaşma riskini önemli ölçüde azaltan araçlar bulunmaktadır. Bu araçların başında tek kullanımlık cihazlar gelmektedir.
Çapraz bulaşma, bir hastanede veya klinik ortamda çalışan herkes için büyük bir endişe kaynağıdır. Buna doktorlar, hemşireler ve diğer hastane personeli de dahildir.
10 Çapraz Bulaşma Kaynağı
Çapraz bulaşmanın meydana gelebilmesi için birçok etken bulunmaktadır. Doktorlar ve hastane çalışanları bu etkenlerin birçoğunun farkında olabilirler. Ancak tüm sağlık çalışanlarının farkında olmaları gereken ve açıkça bilinemeyen etkenlerde bulunmaktadır. Bu önemli etkenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Hastane Mutfakları
Gıda kaynaklı hastalıklar hastane ortamında gerçek bir problem olabilir. Hijyen protokollerini takip etmeyen mutfak personeli, bir patojeni, pişmemiş yiyeceklerden hastaya verilen bitmiş öğünlere kolayca aktarabilir.
Bunun yanında bulaşık yıkama da bir sorun olabilir. Tüm bulaşıklar ve mutfak eşyaları, çapraz bulaşmayı önlemek için uygun sıcaklık gereksinimlerini karşılayan bir bulaşık makinesinde yıkanmalıdır.
2. El Yıkama
Açıkça bilinsede, uygun el yıkama çapraz bulaşmayı önlemede en önemli adımdır. Hastane ve klinik personeli ellerini önce ve sonra iyice yıkamalıdır:
- Yeme-içme
- Sigara içmek
- Kozmetik uygulama
- Yemek hazırlama
- Temiz veya steril prosedürler uygulamak
- Bir hastayla çalışmak
Hastane personel ayrıca vücut sıvıları, atık, kirli ekipman veya kirli çamaşırları kullandıktan sonra ellerini yıkamalıdır.
3. Steril İşleme ve Cerrahi Aletler
Son zamanlarda, ameliyattan sonra ve tanı işlemlerinden sonra ortaya çıkan enfeksiyonlarla ilgili birçok haberle karşılaşılmaktadır. Bunun meydana gelmesinin birkaç nedeni vardır, ancak gözden kaçan en belirgin sebeplerden biri sterilizasyondur.
Sterilizasyon prosedürü genellikle hafife alınır ve oto klavlama yerine uygun temizlik yöntemleri kullanılırsa çapraz bulaşma kolayca oluşabilir. Örneğin, bir endoskopun lümenleri ve kanallarının patojen taşıyan kalıntıları gidermek için iyice temizlenmesi gerekir.
Sadece tek kullanımlık cihazların kullanımı çapraz bulaşma riskini büyük ölçüde azaltabilir, ancak uygun sterilizasyon teknikleri hala uygulanmalıdır.
4. Acil Müdahale Arabası ve İşlem Tepsileri
Bakterileri barındırabilen bir diğer yer acil müdahale arabasıdır. Acil bir durum olduğunda, hastane personeli hayat kurtarıcı ekipmanlarda bulunan mikroplardan değil, hayat kurtarmaktan endişe duyuyorlar. Ancak acil durum sona erdikten sonra, acil durum arabası ve üzerindeki her şey, özellikle de kullanılmamış olsalar bile, özellikle de defibrilatör kaşıkları temizlenmelidir.
İşlem tepsileri, taze sterilize edilmiş aletler ve diğer tıbbi malzemeler içermelidir, ancak işlem tepsilerini kullanan kişi sayısı sınırlı olmalıdır. Çalışmalar, steril ambalajın bütünlüğünün, daha fazla insanın sterilize edilmiş aletleri kullanması nedeniyle tehlikeye girebileceğini, mikroskobik gözyaşlarının veya deliklerinin ortaya çıkmasını ve steriliteyi tehlikeye attığını göstermiştir. İşlem tepsisi kullanan insan sayısını minimumda tutmak en iyisidir.
5. Bilgisayar Klavyeleri
Muhtemel patojen aktarımının en çok gözden kaçan alanlarından biri bilgisayar klavyesidir. Bir hastanedeki hemen hemen her teknolojide, tipik olarak bir klavye veya dokunmatik ekran olan bir tür giriş cihazı vardır.
Klavyelerde bakteri barındırabilecek her bir tuş arasında boşluk ve korniş bulunur ve personelin klavyeyi düzgün bir şekilde temizlemek için genellikle zamanı yoktur. Bu tür çapraz kontaminasyonu önlemenin bir yolu, hızlı bir şekilde silinmesi kolay, tamamen kapalı bir klavyedir.
Her ne kadar dokunmatik ekran, pürüzsüz yüzeyi nedeniyle klavyeden daha az bakteri barındırsada yine de üzerinde mikrop olabilir. Dokunmatik ekran kullanırken çapraz bulaşmayı önlemek için, her çalışanın her kullanımdan sonra ellerini iyice yıkaması zorunludur.
6. Yumuşak Yüzey Kirliliği
Kumaş koltuk minderleri, yatak kıyafetleri, özel perdeler, pamuklu havlular ve hatta halı gibi yumuşak yüzeyler, yüzeyle temas eden herkese kolayca bulaşabilecek bakteri ve virüsleri barındırabilir.
Bu yumuşak yüzeyler iyice ve düzenli olarak temizlenmelidir. Bu yüzeylerin kirletici maddeler yaymasını önlemenin bir başka yolu, antimikrobiyal tekstilleri kullanmaktır.
7. Hastanın Ortamı
Çalışmalar, çapraz bulaşmanın en sorunlu bölgelerinden birinin, hastanın aşağıdakileri içeren tüm başucu alanı olduğunu göstermiştir:
- Yatak
- Komidin
- Karyola ve raylar
- Yatak giysileri
- Sandalye
Ne yazık ki, hemşireler ve doktorlar, hasta bakımı sundukları zaman bu alana girerek çapraz kontaminasyon olasılığını çok arttırmaktadır. El yıkama, bu durumda çapraz bulaşmanın en iyi önlenmesidir. Hastane personeli, bir hastayla karşılaşmadan önce ve sonra ellerini yıkamalıdır.
8. Hasta Çizelgeleri ve Tıbbi Kayıtlar
Bir hastanın tıbbi kayıtları, bakteri ve diğer patojenleri transfer etmek için önemli fırsatlar haline getiren birkaç farklı kişi tarafından ele alınmaktadır. Yine, el yıkama bu tür çapraz bulaşmayı önlemenin bir numaralı yoludur.
9. Tıbbi Bant
Tıbbi bant sıklıkla göz ardı edilen bir risktir. Ruloların çoğu temiz, steril değil ve birden fazla hasta için kullanılır. Patojen bulaşması riskini azaltmanın kolay bir yolu, her hasta için sadece bir bant rulosu kullanmaktır. Steril ambalajda tedarik edilen küçük rulolar veya tek kullanımlık bant satın almak israfın azaltılmasına yardımcı olabilir.
10. Teşhis Ekipmanları
Teşhis cihazları, hastalar arasında uygun şekilde temizlenmediyse patojen aktarımı için birincil kaynak olabilir. Muhtemel kirlenme riskini önlemek için tüm teşhis cihazları Cavicide gibi bir mikrop öldürücü ile silinmelidir.
Çeviri: Mustafa Uludoğan Ph.D.
Ref. https://obpmedical.com/10-sources-of-cross-contamination-in-hospitals/
